Cheyenne Dictionary

 English

E - e

each nėhestoha
· -néstoxe
each day nėhestoha éšeēva
each of them totáeto
each one néstoxėse
· nonóna'ėstse
each other -ahtse
· nonámé'tó'e
each ride -totáhoe
each side hátsėstove-
· hátsėstove
· hóto'óxe-
· hótó'óxe
each.of.us néstȯxétse
eagle ma'xevé'késo
· netse
· Netse Ȯhmo'ȯhtávaestse
· Netse Ȯhno'kaestse
· Netse Ȯhvó'komaestse
· Netse Ȯxháaestse
· Netse Ȯxháahketa
· Netse Ȯxheóvaestse
· vóaxaa'émeeno
eagle - bald vóaxáa'e
eagle - be an -netseve
Eagle - Big Netse Ȯhma'haata
Eagle Bear Vóestȧsóenȧhkohe
Eagle Butte Netsévóse
Eagle Chief Netse Ȯhvéhonevėstse
Eagle Chief Creek Ma'heónekȧhamaxe
eagle feather netsemee'e
Eagle Flies About Netse Ȯhtsévé'hȧhtse
Eagle Leggings Netsévóhto
Eagle Nest Netsévȯhé'so
Eagle Trail Woman Netséméóná'e
Eaglefeathers Netsévóto
eagle-painted -vóaxaa'évómá'e
ear -hoxemée'ėstáméá'ha
· -htovóo'ȯtse
· -htovóótse
· -'está
· -'kestá
· mȧhtovóo'ȯtse
· nȧhtovóo'ȯtse
· -tó'kėse'está
ear hair mé'šeme'ėstahtȯtse
ear medicine mȧhtovóotsė-heséeo'ȯtse
ear piercing otaa'ėstáhestȯtse
ear piercing ceremony otaa'ėstávo'eétȧhestȯtse
Ear Whiskers Mȧhtovóotsemé'hahtse
earache -ónėše'ėstáohtsé
early móne-
· néhe-
early afternoon -móneénėsétovoéstá
early evening mónėhetóéva
early forenoon -ne'éšeamoése
early in life móhtoto
early in time -móne'xove
early morning -méovóona'ó
early night mónetaa'éva
early this morning tséh-méovóonā'o
early tomorrow morning mȧhméovóonā'o
earn interest -heváseme'tá
· -he-vásemétó
· -he-vásemétó
earring hósee'ėse
· -tó'ėstóneóseestá
· vé'ho'kóseestȯtse
· -vósee'ėse
earrings tó'ėstóneóseestȯtse
earrings - put on -e'tóseestá
earrings - wear long -tó'ėstóneóseestá
ears - cause s.o. to have -hestovootsé'seh
ears - have -he-stovóotse
ears back -tame'ėstá'o
ears cold -toe'está
ears cold - have -ná'tse'ėstávose
ears frostbitten -anée'ėstávose
ears pierced -otaa'ėstahe
ears protrude -totšéške'e'está
· -totšéške'está
ears red from cold -ma'e'ėstávose
ears stick out -totšéške'e'está
earth ho'e
Earth - Grandmother Néške'emane
earth - red ma'óma'ȯhtse
earth all over -hetaa'óma'o'e
earth man ho'evȯhtse
Earth Man ho'evȯhtse
Earth Walker Ho'ēvȧhtamēhnėstse
Earth Woman Ho'évȯhtá'e
earthquake -momóhtoma'éotse
· -momó'otse
· -momó'otse ho'e
· tséh-momó'otse ho'e
earthworm ho'éméhne
earth?? -oóexan
ear(s) -he-stovóotse
ear(s) stick out -totšéške'está
easily he'ke-
· hotáma'e
easily do something -he'anávo'eétahe
easily frightened -héhpȧhahe
easily persuaded -tšé'kahe
East Hesénȯhtȧhé'héhe
east éše'he tsénėxhésemé'éhnėse
· éše'he tsénėxhésemé'éhnėstse
· hánȯsóvóne
· heséne
· sóvóne
East Spirit Hesénénóváhe
Easter Ohaéma'heóneeše
· Vóvotȯtse Tsé'onetȧhévȧho'hee'ėstse
· Vóvotséeše
eastern country Hesénȧhéstó'éno
Eastern Sioux Náhtovona
easy he'aná-
· -he'anahe
· -he'anátó
easy - be -he'ketanó
easy - become -he'anáotse
easy - cause s.t. to be -he'anáná
easy - have it -he'anávetanó
easy - make s.t. -he'anáná
easy job -he'anávotse'ohe
easy work -he'anávotse'ohe
eat e'haná
· -éstotše'še
· -hesėhahtsé
· -'haná
· -mese
· -mésehe
· -mésėhé'hanaa'e
· -mév
· -néhove'hanáóó'e
· Ókȯhkeméseestse
· -popėhéve'haná
eat - cause s.o. to -mésėhé'seh
eat - take s.o. to -mésėhé'seh
eat - want to -mésėhétanó
· mésėhétanóotse
eat a lot at a feast -mé'enaa'e
eat about -éve'haná
eat all night -vóone'haná
eat all of s.o. -mȧhaét
· -mȧha'ham
eat all of s.t. -mȧhaéstá
eat alone -no'ke'haná
eat along with food -ho'xe'e
eat and die -áhane'haná
eat and get sick -áhane'haná
eat angrily -momáta'e'haná
eat as a white person -vé'ho'émėsehe
eat at mealtime -mésėhévoestanené
eat badly -senóve'hāna
eat candy -vé'kee'haná
eat ceremonially -ma'heóneaná
eat clean -hóxe'haná
eat commemoratively -hetomóosanéve'hāna
eat crunchy food -kó'konȯsané
eat everything -nėhetaa'e'haná
· -óove'haná
eat everything up -mȧhaéstomo'he
eat fast -nėševe'haná
· -nėševe'hanáotse
eat for a long time -vone'éše'haná
eat greasy (food) -é'kome'haná
· -é'ome'haná
eat in reference to s.o. -mésėhé'tov
eat last -hestóxe'haná
eat lunch -sétovoéstanené
eat lying -mésėhé'hanáxe
eat lying down -mésėhešé
eat Mexican food -mé'šeeséve'haná
eat much -háe'haná
eat much quickly -háe'hanáotse
eat out of same plate with s.o. -véseová'hem
eat people -mévȯsané
eat peyote -mátȧhéve'haná
eat poison -no'eaná
· -no'e'haná
eat quickly -mésėhéotse
· -néhe'hanáotse
· -nonótove'haná
eat raw food -ho'e'haná
eat rotten food -hoxe'e'haná
eat sacred -ma'heóneaná
eat sitting -ame'hanaa'e
eat slowly -nóve'haná
eat small bites -ová'komósėhahtsé
eat something cold -toe'haná
eat standing -mésėhé'hanáóó'e
· -mésėhéóó'e
eat symbolically -hetomóosanéve'hāna
eat s.o. -mév
eat s.o. beyond full -hehpom
eat that way -heše'hanáotse
· -nėheše'haná
eat too much -heómo'enohe
eat uninvited ?? -nomá'hohkeve
eat up all food before s.o. -tó'oveh
eat up all of s.t. quickly -mȧha'hahtsé
eat up s.o. -mȧha'ham
eat walking around -éve'haná
eat well -pėhéve'haná
eat while walking -novo'eohtsé
eat with -no'eaná
· -vése'haná
· -véstse'haná
eat with a fork -ane'kȯhemo'he
eat with hands rushing back and forth -hátȯxove'hanáohtsé
eat with s.o. -vése'hanám
eat without s.o. -nooseaná'tov
eat wrongly -a'se'haná
eat (something) by mistake -ó'ȯse'haná
Eater Ȯhméseestse
· Ȯh-méseestse
Eating Wolf Mévaevó'nehe
Eats About Woman Éve'hanáhé'e
eat.all.of -mȧhaét
eat.people -mévȯsané
eat.quickly -méseotse
eclipse -mo'ȯhtáveotse
eddy -néma'e'sevó
edge tóx-
· tóxéha
· tsé'énoésta
edge - along the tóxe-
edge - at the -tóxehá
edge - be at the -ho'óho'tá
· -ho'óxo'tá
edges hóto'óxe-
edge.float -tóxóe'ó
· -tóxóe'ó
edge.lie -tóxešé
edging tóxenó'estȯtse
educate -héne'enovȧhétanó
educated person - be an -héne'enovȧhétaneve
education - higher háehéne'enovȧhestȯtse
egg vovȯtse
Egg vovȯtse
egg -vóvota
Egg - Little Vóvotsēso
egg on s.o. -vonȯhóha'ov
eight na'nohto
· na'nohto
· -na'nóhtȯhánėstse
· na'nóhtȯhe-
· na'nóhtȯhn
· na'nóhtȯhnóve
· -na'nóhtȯhnȯxe'ohe
eight days na'nóhtȯhéé'ėše
eight dollars - cost -na'nóhtȯhnoeme
eight in number -na'nóhtohá
· -na'nóhtȯxe
eight o'clock -na'nóhtȯhnȯxe'ohe
· -na'nóhtȯxe'ohe
eight times na'nóhtoha
eight years old -na'nóhtȯheaénamá
eight (of cards) tsé-na'nóhtóha
eighteen of (mȧhtohto) hóhtȧhna'nohto
eighteen times (mȧhtohto) hóhtȧhna'nóhtoha
eighth -na'nóhtȯhna'ónetó
eighth graders tsé-na'nóhtȯhatse tséhoéstose
eighth one tséna'nóhtȯhna'ónéto
eighty na'nóhtȯhnó'e
either side héstove
ejaculate -ho'amé
· -nėhe'otse
El Reno mȧhoéve'ho'éno
· póno'e
elbow -htsé'ooná
· mȧhtsé'oo'e
· mȧhtsé'oo'o
· -oné'xoestsé'oonáxená
elbow s.o. -hestsé'oonoh(n)
Elbow Woman Hestsé'ooné'héhe
elbow (poss.) -htsé'oo'e
· -htsé'oo'o
elder tsé-haa'éhaestse
elder - be an -hátaa'éhahe
elders tséhátaa'éhahese
elders - be -hátaa'éahe
elected -hotseónaohe
· -monéstove
electric frying pan nonóma'éhevá'xetoo'o
electric generator vóho'kȧsenépo'po'ėho'hóvahtȯtse
electric stove nonoma'ého'ēsta
electricity nonoma'ého'ota
elephant tsėhe'ėseeséhe
elevate quickly -hene'ȧhé'ó
elevate s.o. -he'aman
elevate s.t. -he'aman
elevated -háa'ého'oése
eleven mȧhtóhtȯhohtȧhnā'ėstse
· -mȧhtóhtȯhóhtȧhno'keaénáma
eleven in number - be -mȧhtóhtȯhóhtȧhno'kahe
eleven of mȧhtohto hóhtȧhná'ėstse
eleven o'clock -hóhtȧhno'kȯxe'ohe
eleven times (mȧhtohto) hóhtȧhnno'ka
elf tšėške'evo'ėstane
eliminate -o'ehné
· -o'eohtsé
· -o'eotse
elk mō'e
· mo'éhe
Elk - Goes With Mo'éohvésévȯhtse
Elk Appears Mó'ȯhmé'éhnėstse
Elk Appears Woman Mo'emé'ėhné'e
· Mó'ȯhmé'ėhné'e
Elk Bull Mō'ȯhnotóá'e
Elk City Mo'émȧhoéve'ho'éno
elk hide mo'éheho'éeve
Elk Hooves Mó'eōse
Elk Horns Mo'éhévése
elk mint mo'éhemóxėšéne
· tóhtoo'émȯxėšéne
elk mint tea mo'éhemóxėševéhpotséhohpe
Elk River Mo'éheó'he'e
· Mo'éheo'hé'e
Elk Road Mo'éheméó'o
Elk Road Woman Mo'éheméóna'e
· Mó'kėheméóná'e
elk scraper ahaonóveta
Elk Shoulder Mō'ȯhnȧha'éváóó'ėstse
Elk society person Hémo'eoxēso
Elk Society person - be an mo'eoxéve
Elk Soldier Hémo'eoxēso
Elk Soldier - be an -hémo'eoxeve
· -hémo'eoxévėhóneve
Elk Soldier society woman hémo'eoxé'é
Elk Soldier society woman - be an -hémo'eoxe'eve
Elk Soldier society woman- be an -hémo'eoxe'eve
Elk Stands Alone Mō'ȯhno'keóó'e
· Mō'ȯhno'keóó'ėstse
Elk Stands With Wife Mō'ȯhnȧha'éváóó'ėstse
elk teeth dress mo'éhevéesévoestȯtse
elk tooth mo'éhehevée'ėse
elk tooth dress mo'éhnoesévoestȯtse
· mo'éhnoesó'hevoestȯtse
Elk Woman Mo'éhá'e
· Mo'éhévá'e
· Mó'kėhá'e
· Mó'ȯhtséméhé'e
Elkshoulder Mō'ȯhnȧha'éváóó'ėstse
ell story that way -hetóhta'hané
elm homenó'e
Elm River Homenó'eo'hé'e
elope -anevo'koh(n)
· -ano'oohe
· -anovo'koh(n)
elope with s.o. -aseohé'tov
elsewhere oóoxėse
· óxėse
· óxėse-
· óxėse
elude -hómėstaohe
elude s.o. -hómėstov
· -voné'ȯxévaen
elves tšėške'evo'ėstane
embarrass s.o. -tanéhevo'eéh
embarrassed - become -tanéheotse
embarrassed by s.o. -tanéhetsėstov
ember ho'ėstánéó'o
embolden -héestáha'ósané
· -héestáha'ov
· -héestáham
embolden s.o. -héhnovévam
embrace s.o. -é'kotsen
embrace s.o. around the waist -nėškóhtȧsén
embrace s.o. quickly -é'kotseváen
emerge -hóa'xe
· -hóehné
· onó-
emerge feet first -hóe'ėhahtá'ó
emerge from -onóohtsé
emerge from brush -hóestó'éhne
· -hóestó'eohtsé
emerge from bushes -hóestó'éhne
· -hóestó'eohe
· -hóestó'eohtsé
emerge from forest -hóestó'éhne
· -hóestó'eohe
· -hóestó'eohtsé
emerge grow -hóone'ó
emerge quickly -hóeohe
emerge run from brush -hóestó'o'ȧhéotse
emergency medical service onótovėheséeotsévotse'óhestȯtse
emerge.roll -hóestó'o'ehné
emotionless -he-stsėstahe
emphasis EMPH
emphatic etá'-
· tá'-
· tá'(e)-
· tá'e-
emphatically otá'-
employ s.o. -hotse'ót
employment office monotse'onémȧhéó'o
empower -háatamaahé'tov
empower s.o. -ane'ém
empowered -na'énohe
empty -héa'hahtsé
· -oesepáené
· pónóhta
· véhp-
· -véhpahe
· -véhpa'xe
· véhpe-
· -véhpehá
· -véhpėhahtsé
· -véhpo'ená
· vovéhp-
empty ashes -oesepáené
empty ears -vovéhpe'está
empty eye sockets -vovéhpe'éxané
· -vovéhpotoéne
empty room -véhpene'ho'tá
empty stomach -pȧhonohtá
empty s.o. -véhpan
· -véhpėšem
empty s.t. -véhpan
EMT naa'étsėhetanováhe
en -vó'ho'ėho'héešetová'ov
encircle -néma'ó'oe'tov
· -néma'o'táhan
· -néma'o'táhan
encircle quickly -néma'o'e'háoohe
· -néma'ó'eohe
encircle s.o. -néma'ėhót
· -néma'ó'an
encircle s.o. quickly -néma'ó'eváen
encircle s.t. -néma'ó'an
encircle.quickly néma'ó'eohé't
enclose -vé'šenohe
enclose s.o. -vé'han
· -vé'ho'h
enclose s.t. -vé'han
encounter s.o. -mé'e'tov
encourage s.o. -héhnovem
· -héhnovévam
· -moméhem
encourage s.o. ?? -oéhnovévam
encouraged -héohnétanó
end éne-
· -éne'xove
· -éneotse
· -énoo'e
· ho'óx-
· ho'óxe-
· hó'óxe
· ho'óxeto
end - be at the -ho'óxeve
· -ho'óxo'tá
end - come to the -ho'óxeohtsé
end - stand at the -ho'óxeóó'e
end - time -éne'xove
end bearing children -énoehné
end burn -éno'asé
end camp -énoneo'tsé
end crying -éne
end eating -éne'haná
end floating -énóe'ó
end flying -éné'ha
end heat to s.o. -énȧhót
end jail time -énoohe
end leak -éne'ēē'e
end making fence -énoneanené
end movie -énȯxe'a'há
end of the month -énoeme
end of the month - be the -má'toeme
end playing cards -énėhasené
end school -énoéstóne
end selling -énȯhtóva
end sex with s.o. -éno'eéh
end singing -énenoné
end sound -énevone
end storm -énoomaeohtsé
end s.t. by doing -éno'eéstsé
end television program -énȯxe'a'há
end telling story -énȯhta'hané
end the ceremony -énėstóné
end working -énotse'ohe
end.be.at -éno'tá
end.float -énóe'ó
end.hill.be -énevȯseve
· -énevȯseve
end.photograph -énȯxe'eotse
end.tracks -énėhohtsé
end.wind -énooesta'há
end.work.quickly -énotse'óheohe
enemy nėsétsėstȧhé'heo'o
· nót-
· -nótame
· notse
· notse
· notse
enemy replica (rawhide object used in Sun Dance lodge) notse
energetic nȧhahk-
· -nȧhahkahe
· nȧhahke-
energetic - be -he-nȧhahkȧhéstove
energetically do something -nȧhahkanené
energetically walk -nȧhahkeohtsé
energized.become -nȧhahkéotse
energized.from.eating -nȧhahko'enohe
energy - lack -kávahe
energy drink onótovȧšé'šėštotȯtse
engine -aho'hová
engine block me'ko
engine run like that -nėhešévȧhó'ta
English vé'ho'é-
· -vé'ho'énestse
· vé'ho'énėstsestȯtse
· vé'ho'éve-
English named -vé'ho'évevéhé
English.hear -vé'ho'évȧhtomóné
enjoy mȧseme-
enlarge s.o. -tȧhpe'an
enlarge s.t. -tȧhpe'an
enlarged -háahpe'eotse
enliven -ametané'ȯsené
· -ametané'seh
· -vóto'ėstaé'eneonéve
enliven s.o. -ametanó'tov
enmity -nėsétam
· óhnetsėstȧhestȯtse
· óhnetsėstósenestȯtse
enough nėhē'še
· -nėhe'xóveotse
· -nėhe'xóveotse
· nėhetáa'e
enough - be -nėhetaa'eve
enough - make s.o. have -váhpe'tov
enroll -ho'ėstȯxe'ohe
· -vésȯxe'ešé
enroll s.o. -ho'ėstȯxe'oh(n)
enrolled with -vésėho'ėstȯxe'ohe
· -véstȯxe'ohe
entangled by totáho'pe-
enter -ésta'ó
· -ésta'xé'tȯsané
· -ésta'xé'tov
· -ésto'ehné
· -ésto'ehné
· -ésto'eohtsé
· -éstsehné
enter by rolling -ésto'eohtsétó
enter quickly -ésto'eoesta'xe
enter s.o. -éstsėhnét
· -éstseov
enter the woods -ésto'ó'eohtsé
enter timber -ésto'ó'eohtsé
enter toward s.o. -ésėhót
enter.quickly -ésta'xe
entice -vonȯhóha'ósané
entice s.o. -tanóna'ov
· -vonȯhóha'ov
entire hetaa'
· hetaa'e-
· hóovo'eto
· hovo'eto
· nėšemȧheto
entire families moméheome
entire family manȧhestȯtse
entire wear hetaa'ėsané
envelope hóvo'-
· hóvo'e-
· vé'hanēō'o
envious -e'hanóhtahe
· -e'hanósetanó
environment appearance -átamáno'e
envy -e'hanóseh
envy s.o. -e'hanót
envy (people) -e'hanósané
EP -éh
· -éhe
· -hn
· '-
· t-
epenthetic -e
epidemic tséx-háenaotséstove
epiglottis ma'xe-nėhpo'hoo'ȯtse
epilepsy - have -naeotse
equal tó'ėstóve-
equally divide s.t. -séestȧhan
equivocate -nésȯhkonávetanevá
erase von-
· -vonȯhené
· -vonȯxe'ohá
erase s.t. -vone'ohá
erase s.t. by tool -vonohá
erased by water -vonóová
eraser vonȯhánestȯtse
· vonȯhenestȯtse
· vonȯhēō'o
erect hámoht-
· tomoht-
· -tomȯhtan
· tomos-
· tomȯse-
erect - become -ohaé'tá
· -ohaé'tá
· -tomȯséotse
erect - stand -he'koneóó'e
erect - stand to be -totómȯseóó'e
Erect Face Tomȯsénéhe
Erect Horns Tomȯsévėséhe
erect s.o. -tomȯhtan
· -tomȯseóéh
erect s.t. -tomȯhtan
· -tomȯseóéstsé
erect s.t./s.o. -táhan
· -tomȯsean
erect tent -to'hovȯhené
erect tepee quickly -tó'hovȯheohe
erection - have an -he'koneóó'e
erect.leap -tomȯhta'ó
err -ó'ȯhto'eétahe
· -óo'ȯhto'eétahe
err in going -ó'ȯhtsehné
err in pronouncing language -oó'o'ȯsenestse
err in thinking -ó'ȯsetanó
err in writing -ó'ȯhtȯxe'ėstóné
escape -aseohová
· hómest-
· -hómestá
escape across -hóxoveohová
escape arrive -ho'ómestá
escape aside -no'héoesta'xe
escape from s.o. -hómėstov
· -hóomėstov
escape quickly -aseohováohe
escape to there. -tsėhetómestá
Escaped Woman Hómėstáhné'e
Eskimo Hesta'sévo'ėstane
· Ma'ométane
Eskimo woman Ma'ométané'e
Eskimos Nomá'nȯhmévose
especially óotāma
especially horses -hóohta'ovo'hamé
established -mé'o'éna
· -mé'o'éneoneve
· -mé'o'éneoneve
esteemed -háa'ého'oése
eternal punishment máxeósėhahtsestȯtse
Eucharist ma'heónekóhkonȯhēō'o
Eucharist - take -xo'ome
Eucharist - take the -ma'heónekóhkonȯheonéve'haná
· -xo'ome
Europe hóxovėhoóma
evaluate for s.o. -oo'hátsėstomótah
evaluate s.o. -oo'hátam
evaluate s.t. -oo'hátsestá
evaluation oo'hátamȧhtsestȯtse
evangelist tóxeohtséveneenáhe
even héva
even if hó'nėše-
even in score playing - be -séetó'xovo'soe
even more kánȯhtsé'e
even though hó'nėše-
· oh-
even with taa'éstó'e
· taa'éstove
even (s.t.) with s.o. -he'aná'o'h
evening hetóeve-
evening - be -hetóeve
evening - become -hetóeveotse
evening - in the hetóéva
evening - last hetóéva
evening - late háehetóéva
Evening Woman Hetóévá'e
evening.PROC -hetóeveohtsé
even-tempered -hó'xatamahe
Even! hópahpa
every nėhestoha
· netao'o
Every Child Matters -hová'ėheve
every day nėhestoha éšeēva
every once in a while kokáhkėse
· totóne'še
every one néstoxėse
every so far apart tónetó'e'še
· tónetó'e'še-
everybody néstȯxévȯse
everyone mae-
· -néstoxe
· netao'o vo'ėstane
everything hová'éhe
· mȧheto
· mȯhóne-
· óove-
everything in creation mȧhoo'ōme
everywhere mȯhóne-
· netao'o
· netao'otse
evil hátavėsévéva
· hávėsévevonȯhóha'ótaneváhe
· mȧsėhámȧhta'sóoma
Evil Hávėsévėhane
evil havėse
Evil hávėsévevonȯhóha'ótaneváhe
evil -hávėsévone'óné
evil - be -he-stsenenó'same
evil spirit aéstomema'hēō'o
· hávėsévemȧhta'sóoma
· hávėsévema'hēō'o
· hávėsévevėhanéhe
· hávėsévevonȯhóha'ósanéhe
exacting -'ovóhponahe
· vovóhpon-
· -vovóhponahe
· -vovóhponetanó
exactingly vovóhpone-
exactingly do -vovóhpono'eétahe
exactingly want -vovóhpono'ahe
exactingly want s.t. -vovóhpono'ahe
exactly tae-
· tó'-
· tó'e-
· tó'nėše-
· tó'tae-
exactly half taeó'xe
exactly such óohtséheta
exactly where óohtséheta
exact.want -vovóhpono'ahe
exaggerate -hehpa'ósané
· -hoháahtsé
examination oo'hátamȧhtsestȯtse
except óvahe
excess heóm-
· heómaa'e
· heómėse-
· hóó'ėstse
· -kánoma'e
excess food -heómėsenehe
excessive heóme-
exchange mé'to'-
· -nonáme'to'évoem
· onáme'to'-
exchange moods -nonáme'to'evahe
· -nonáme'to'evoéstomo'he
exchange seat with (someone) -nonáme'to'evėhámėstoo'e
exchange s.o. -hótȯxávan
exchange s.t. -hótȯxávan
· -mé'to'en
· -mé'to'evan
exchange s.t./s.o. -hóxan
excited -hene'etanó
· -hene'omóhtahe
· -homȯheotse
· -homȯhetanó
exciting movie -háoxe'a'há
exclamation á'a'éehe
· héstše
exclamation of doubt or for something out of the ordinary hóxéhe
exclamation?? né
excrement matse
excrete s.t. (body waste) -éneváen
excuse -óovoh(n)
exercise -koké'eona'xe
exercise - quickly -koké'eonáoesta'xe
exhaust má'se-
· má'se-
· -má'seohtsé
· -má'seohtsé
exhaust ammunition -má'tȧho'hová
exhaust fuel -má'tȧho'hová
exhaust speaking English -má'sevé'ho'énestse
exhaust s.o. -áhano'eéh
· -má'to'eéh
· -ná'ta'ov
exhaust s.o. by tool -má'toh(n)
exhaust s.t. -má'ta'ó'tsé
exhaust s.t. by tool -má'tohá
exhausted -má'seotse
· -mótahe
· -mótȯheotse
· ná'tse-
· -ná'tseohe
· -pó'keotse
· sȯsév-
· -sȯsévomóhtahe
exhausted - be -ná'tseohtsé
exhausted - become -ná'tseotse
exhausted fall -ná'tsevo'ešé
exhausted from being in rain -ná'tóóva
exhausted from crying -ná'ta'xané
exhausted from dancing -áhanȯhomo'he
exhausted from flying -ná'tsé'ha
· -ná'tse'háoohe
exhausted from running -áhaneméohe
exhausted.lie -noná'tsevo'ešé
exhausting work -mémėstotse'ohe
exhaust.bleed -má'sevóe'ó
exhaust.kill.quickly má'senȯxévaen
exhaust.smoke -má'totsehe
exhort -hoonéstómané
exhort s.o. -méseévám
exile - be an -hóestó'emáeve
exile s.o. -aseneenáh(n)
exist -évahe
· -hesta
exist as citizen -éstánové
· -éstanove
exist at (that place) -évȧhé't
exit -hóa'xe
· hóese-
exit quickly -hóa'ó
· -hóesta'ó
exit s.o. -hóehót
exorcist ehóonéhe
expect máá'ėse
expect a blessing -hotséovó'setanó
expect certain behavior of s.o. ?? -nȧhešem
expect payment -hotsévátanó
expect s.o. to be waited on -popá'em
expect s.t. -nȯhtovomá'ta
expecting something to happen -homósetanó
expensive -háoeme
· -he'amoeme
expensive - be -háoéstá
experience -o'omenehe
experience a difficult life -háo'omenehe
· -háo'omenehe
experience a poor life -amo'omenehe
experience so -heto'omenehe
experience something good -pėhévo'omenehe
experience that -nėheto'omenehe
experiment -onésto'eétahe
· onésto'eétȧhestȯtse
expert - be an -váa'esé
expertise -htšėšetsestȯtse
explain -mé'está
· -mé'ėstomósané
· -mé'ėstomósené
· -mé'ėstomósené'tá
explain something -mé'está
explain something to s.o. -mé'ėstomáoehé'tov
explain s.t. -mé'está
explain s.t. in English -vé'ho'évevestá
explain (something) to s.o. -mé'ėstomev
explode pó'-
· -pó'ėho'he
· -pó'ėho'he
· -pó'ėho'tá
explode.by.heat he'névo'ėho'h(n)
exploding pó'ėho'hé-
exposed -hóo'tá
· -táho'kóvoeotse
exposed buttocks -mé'e'ėsee'e
exposed crotch -ta'ta'ėsó'ee'e
expressionless - be -tó'oméné'ó
· -tó'oméné'ó
extension cord hóna'ovóneanenéó'o
extensively.change onétȧhévan
extensively.change.face.of onétȧhévénén
extensive.different onétȧhév
extent hetaa'
· ho'(e)-
extent - to such hetaa'
extent ground -hetaa'óma'o'e
extinguish hó'tová-
· -hó'továnahné
· -hó'továvóhtá
extinguish by foot or body -éno'tová'ov
extinguish s.o. -hó'tován
· -hó'továvoovȯxeváen
extinguish s.o. quickly -éno'tová'o'ham
extinguish s.o. right away -éno'tová'o'h
extinguish s.t. -éno'tován
· -hó'tován
extinguish s.t. by blowing -hó'továoestóhta
extinguish s.t. by foot -hó'tová'á
extinguish s.t. right away -éno'tová'o'tsé
· -hó'tová'o'tsé
extinguish.fire -hó'továhané
· -hó'továhené
extinguish.fire.of -hó'továhá
extra -kánomeotse
extract né's-
· né'se-
· -né'tan
· -né'tan
· -po'onené'ham
extract s.o. -né'ta'ó'h
extract s.o. by dragging -né'ėstósem
extract s.o. by tool -né'tȯh(n)
extract s.o. from water -onóeotseh
extract s.t. -né'tovohtsé
extract s.t. by tool -né'tohá
extract s.t. quickly -né'ta'ó'tsé
extract throw s.o. -né'ta'ham
extractor né'tanéhéó'o
extract.from.water -onóvoen
· -onóvoen
extreme áhan
extreme pain at s.t. - have -áhanoma'tá
extreme situation -háatamáno'e
extreme smell -áhaneméa'xe
extreme weather -háatamáno'e
extremely áhane-
· votá'-
extremely big -áhanaeta
· -áhanao'ó
extremely burned -áhanȧho'tá
extremely drunk -áhanȧše'še
extremely drunk - become -áhanȧšé'šeotse
extremely hot and dry weather -áhanȧho'tá
extremely hot weather -áhanȧho'tá
extremely long -vone'esó
extremely sated -áhano'enohe
extremely small -áhanȧhketa
extreme.drag -áhanėstósem
extreme.shoot -áhanemas
extreme.smell -áhaneméa'há
extreme.talk -áhanónová
eye -ho'ėstáve'éxanee'e
· -'exa
· 'éxae
· 'éxae
· -'éxané
· -máhpe'háenéohtsé
· ma'exa
· -momáhpe'óo'ó
· na'exa
· -nėhpe'éxanén
· Ó'kénėstse
· -oné'se'éxanén
eye - in the ma'éxáá'e
eye disease vóvo'ȯhtseve'éxanohtȯtse ??
eye doctor ma'éxaenaa'éve'ho'e
eye drop s.o. -ése'éeh
eye drops ése'éesēō'o
eye ointment xo'ėhaénenȧhtsestȯtse
eye pain -ónėšemenoo'éxanéohtsé
eye particle - have an -a'tó'seneotse
eye salve xo'ėhaénenȧhtsestȯtse
· xo'ematsénenȧhtsestȯtse
eye sockets - empty -vovéhpe'éxané
eye s.o. -he'éxanoh(n)
eye s.t. -he'éxanohá
eyebrow -vé'henosé
· vé'henȯtse
eyebrows - have thick -méstaevé'hénóse
eyedrop s.o. -ése'éeh
eyeglass ma'exa
eyeglasses ma'aataéve'éxanéstotȯtse
eyeglasses, wear -ma'aataéve'éxané
eyelash ma'éxaevé'henȯtse
· ma-'éxaevé'henȯtse
· -vé'henosé
eyelashes – have long -tó'ėsevé'hénóse
eyelid vóhtanée-'éxanestȯtse
eyes -ó'kȯhoméheve'éxané
eyes - wash -nėše'še'éxané
eyes become watery quickly -momáhpe'ėhaéneotse
Eyes Darting Around White Buffalo Calf Woman Sé'henȯhkevóestaā'e
eyes itch -netoe'éxanéohtsé
eyes open -tótóeotse
eyes stay open -séhpȧheéneotse
eyes wide open -tótȧhpe'tótóo'ó
eyesight - arrive in -ho'óo'ó
eyesight - have wavy -nėšėško'éta'xe
eyesight become darkened -a'enó'ne'éxanéotse
eyestay -stoeneehetó
eyetooth ne'tóo'ėse
eye(s) bulge out -oné'se'éxané
eye(s) obstructed -nėhpe'éxané
e'a'hasó'heohe -e'a'hasó'heohe